İran, Curf el Sahar Konusunda Irak Hizbullahı’nı Serbest mi Bıraktı?

“Curf el Sahar” halkı ya da Babil Valiliği İl Meclisi’nin 2014’te bölgenin İŞİD’den kurtarılmasının ardından adlandırdığı gibi “Curf el Nasr” halkı, hala çatışma nedeniyle yerinden edilmiş durumdalar ve uzun süre daha bu durumda kalabilirler.

“Curf el Sahar” bölgesi önemli bir coğrafi konuma ve doğal kaynaklara sahiptir. Aynı zamanda Saddam Hüseyin rejimi döneminden kalma Irak ordusunun eski kampları da burada yer alır. Curf el Sahar halkının evlerine dönmesine izin vermeyen İran’a yakın olan Irak Hizbullah’ı, halk için bir kâbus haline geldi. Toplumun önde gelenleri, Hizbullah’a baskı yapmak için Lübnan ve İran’a görüşmeye gitti ancak bir sonuç alamadılar.

“Curf el Sahar” bölgesi, Enbar, Bağdat, Kerbela ve bölgenin idaresine sahip olan Babil olmak üzere dört Irak şehri arasında yer almaktadır. Nüfusu 120 Bin kişi olan bölge, çoğunlukla tarım arazisinden oluşmakta ve eski sakinlerinin çoğu da tarımda çalışmıştır.

Karada Çözüm Yok

Irak Kuvvetleri İttifakı Lideri Ali el Mahmut’a göre: “Yerlerinden edilen Curf el Sahar halkının kendi bölgelerine dönüşü Allah’a bağlıdır. Zira yerlerinden edilen insanların Irak hükümetinin onlara yardım edeceğine dair ümidi kalmamıştır. Özellikle Irak içinde, karada hiçbir çözüm yoktur.”

Al-Hal Net ile yaptığı görüşmede El Mahmut şunları ifade etti: “Yerinden edilen Curf el Sahar halkı artık Bağdat, Babil ve Kürdistan bölgesinde her yere dağılmış durumdadır. Bu insanların hepsi Irak güvenlik veri tabanlarında kayıtlıdır. Yerli halktan aşırılık yanlısı gruplarla iş birliği yaptıklarına dair bir tehditle karşılaşmadık.”

Curf el Sahar halkını temsil eden Irak Kuvvetleri İttifakı lideri, “halkın evlerine geri dönmesini engelleyecek herhangi bir güvenlik gerekçesi olmadığını” sözlerine ekleyerek “Irak hükümetinin bu insanların geri dönüşüne izin veren herhangi bir girişimde bulunmaması, Curf el Sahar sakinlerinden oluşan bir heyeti, bir grup politikacıyla birlikte 2017’de Lübnan Hizbullahı’yla görüşmek üzere Lübnan’a gitmeye zorladı. Aynı heyet İran’ı da ziyaret etti. Her ikisinden de yerlerinden edilen insanların evlerine geri dönmesi konusunda Irak Hizbullahı’na baskı oluşturmalarını istediğini” belirtti.

El Mahmut, yerlerinden edilen insanların evlerine geri dönmeme nedenlerini, bazı milis grupların “bölgede demografik değişiklik yapma arzusuna” ve “bölgeye yayılmış olan balık göletleri ve çiftliklerinden yararlandıkları için finansal amaçlara” bağlıyor.

El Mahmut, baştaki sözünü “Heyetin Lübnan ve İran ziyaretlerinin başarısızlığı ve Irak hükümetinin konuyla ilgili devam eden ihmalinden sonra, Allah’a sormaktan başka çaremiz yok” olarak açıkladı.

Başarısız Ziyaretler

Curf el Sahar’ın ileri gelenlerinden biri olan Şeyh Faleh el Cenabi, her iki heyette de yer aldığı Lübnan ve İran ziyaretlerinden ve yerlerinden edilen insanlar hakkında Lübnan Hizbullahı ile İran Hizbullahı’nın tutumları hakkında konuştu.

Al Hal Net ile yaptığı görüşmede El Cenabi, “Şeyh Adnan el Janabi liderliğinde Curf el Sahar’ın ileri gelenlerden oluşan büyük bir grup Lübnan’a gitti ve Hizbullah liderlerinden biriyle görüştü. Ancak sorun çözülmedi. Heyet ardından İran’a gitti ve artık bir şeyler yapmak için çok geç olduğunu fark etti. Ayrıca onlara, Curf el Sahar’ın bazı bölgelerinde Farsça isimlerin yer aldığı söylendi. Böylelikle heyet önemli bir sonuç alamadan Irak’a geri döndü.” şeklinde konuştu.

El Cenabi, Curf el Sahar’ı kontrol altında tutan Irak Hizbullahı’nın, yerli halkın “Curf Sahar” bölgesine dönmesinin Bağdat ve Kerbela gibi komşu illerde güvenlik sorunlarına neden olacağına inandığını ifade etti.

Zor Koşullar

2017 yılında, Curf el Sahar’ın da dahil olduğu Babil İl Meclisi, yerlerinden edilen bölge insanlarının topraklarına geri gönderilmesi çağrısında bulunan herhangi bir siyasi partiye ya da partizan gruplara dava açabilme kararını onayladı. Bu kararı o zamanlar birçok kişi şaşkınlıkla karşıladı.

Meclisin Güvenlik Komitesi, kararı şu şekilde yorumladı: “Yerlerinden edilen insanların Curf el Sahar bölgesine geri dönmesi çok sayıda tedbir gerektiriyor ancak Irak’taki mevcut durum nedeniyle birçoğunun yerine getirilmesi oldukça zor.”

Meclis Güvenlik Komitesi başkanı Haider el Zabnour, meclisin önceki toplantısında şunları söylemişti: “Curf el Sahar halkının çoğu güvenlik sorunları yaşıyor ve bu bölge, İŞİD’in yeniden dirilişi de dahil olmak üzere pek çok güvenlik sorunundan muzdarip olan Enbar gibi birçok Irak şehrine komşudur. Bu nedenle Curf el Sahar’da olan her şey diğer birçok bölgeyi de etkileyecektir.”

Al Hal Net ile yaptığı görüşmede, “Yerinden edilenlerin geri dönüşü için çok sayıda adım atılması gerekiyor. Bunlardan ilki, savaş sırasında tamamen çökmüş olan altyapının düzgün bir şekilde yeniden inşası” olduğunu belirtti.

El Zabnour, kentin gerçekleşen sabotajların yanı sıra halen birçok savaş kalıntısı barındırdığını belirterek “Irak’taki mevcut durum, özellikle de ekonomik durum nedeniyle bölgenin yeniden inşası için gerekli adımların atılmasında ve güvenliğin sağlanmasında zorluk yaşandığını” ifade etti.

El Zabnour Al-Hal Net ile görüşmesini şu sözlerle bitirdi: “Geri dönüşten önce, konuyla ilgili siyasi blokların üzerinde anlaşmaya vardığı bir siyasi karar verilmeli; bölge halkı ile çevre bölgeler arasında sosyal bir anlaşma olmalı; terörizm suçlamasıyla karşı karşıya kalan yerli halk için bir mahkeme kurulmalı ve tabii yetkili makamlardan gerekli güvenlik onayları alınmalıdır.”