Katar başkenti Doha’da geçen Eylül ayında Taliban ile başlayan müzakereler aksaması diğer yanda uluslararası güçlerinin çekilmesi ve Afgan güçlerinin yaşadığı sorunlardan dolayı Afganistan’da oluşan bu yeni durum Irak ve Suriye’deki IŞİD’in savaşçılarına uygun bir ortam olarak gözükmektedir.

Kademeli olarak başlayan ve ağustos ayının sonlarında tamamlanacak olan uluslararası güçlerinin çekilmesinin fırsatını kaçırmayan Taliban geçen mayıs ayından bu yana Afganistan güçlerine yönelik büyük saldırılar gerçekleştirdi ve sonuçta geniş kırsal bölgelerini kontrolü altına almayı başardı. Taliban saldırılarına karşı direnç gösteremeyen Afgan güçlerinin kontrolünde eyaletlerin merkez bölgeleri kaldı.

Son dönemde yaşanan gelişmelerden dolayı IŞİD’in uyuyan hücrelerinin odağı Afganistan’a döndü ve örgütün yeniden öne çıkması için altın bir fırsat olarak görünmektedir.

Şam’ın güneyinde eski IŞİD şeriat hâkimi Ebu El-Bara Al-Hal Net’e yaptığı konuşmada şunu aktardı: daha önce Afganistan’da Kaide saflarında savaşan ve sonra IŞİD’e katılmak adına Suriye’ye gelen örgütün savaşçıları Afganistan’a geri döndüler.

Ebu El-Bara konuşmasına şöyle devam etti: Afganistan’ın Horasan eyaleti ve Irak’taki örgütün liderleri kendi savaşçıları yeniden geri çekmeye başladılar, özellikle ABD ile Taliban arasındaki barış antlaşmasını kabul etmeyenler.

Ebu El-Bara Afganistan’a geri dönen savaşçıların hakkında şu bilgiyi verdi; Irak ve Suriye’den geri dönmeyi tercih eden savaşçıların sayısı 150 savaşçı olarak tahmin ediliyor. Nuristan, Badgis, Sar-i Pol, Baglan, Kunduz ve Kabil eyaletlerinde yer aldılar.

Başka bir bağlamda geçen çarşamba günü Rusya savunma bakanı Sergey Şoygu Suriye, Libya ve başka ülkelerden Afganistan’a doğru yönlenen IŞİD’in savaşçılarına dair uyarıda bulundu.

Bakan Şoygu şunu da aktardı ‘’Afganistan’daki durumdan kaynaklı çıkabilecek her türlü güvenlik tehdide karşı müttefikimiz Tacikistan’a askeri yardımı sunmaya hazırız’’.

Örgütün yeni faaliyeti

IŞİD’in geçen salı günü Afganistan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na düzenlenen saldırının üstlenmesi Rusya için korku ve endişe başlangıç noktası oldu. Bahsetmeye değer ki; Kurban Bayramı’nda devlet yetkilileri Cumhurbaşkanı Eşref Gani’yle bir ara geldiklerinde Saray’ın yakınlarında iki roket patlatmıştı.

Amerika Savunma Bakanlığı’nın geçen Nisan ayında çıkarttığı rapora göre; Horasan’daki IŞİD yayılması Afganistan’ın komşuları için büyük bir endişe teşkil edip istikrarsızlaşma olasılığını yaratmaktadır.

Amerikan istihbaratına göre; örgütün bazı savaşçılarını Orta Asya ülkelerine çekilmesi endişenin daha fazla artmasına neden olmaktadır.

Afganistan arenasında yaşanan olaylarına dönersek; Kabil’deki bir kız okulunun önünde sekiz Mayıs’ta 50 kişi hayatını yitiren bir patlama gerçekleştirilmişti. Aynı ay içerisinde Başkent kenar mahallelerinden birisinde bulunan bir Cami’de 12 kişi hayatını kayıp etmesine neden olan bir saldırı düzenlenmişti. Bu saldırılarla ilgili İŞİD suçlanmaktadır.

Afganistan’daki IŞİD tarihine gelirsek; 2014’te ülke güvenliğinin sorumluluğunu Afgan güçlerine teslim edilip ve NATO güçlerinin çekilmesiyle IŞİD örgütü bölgede görünmeye başlamıştı.

Afganistan’da devam eden savaş söndürülemese Birleşmiş Milletler’e göre yaralı ve ölü sayılarında daha önce benzeri görülmeyen şekilde artış yaşanacaktır.

BM tarafından hazırlanan belgelere göre 2021’in ilk yarısında sivil saflarında yaşanan kayıpların; %64’ü yönetim karşıtı gruplar, %39’u Taliban’ın düzenlediği saldırılar, %9’u IŞİD tarafından gerçekleştirilen saldırı ve patlamalar ve 16%’sı kimliği belirsiz unsurların gerçekleştirdiği saldırıları sonucunda yaşanmıştır.

---