Eskisi gibi Rusya’da Suriye savaşı artık popüler değil, 2019 da Suriye’den getirilen zafer haberleri Rus şehirlerinde beklenen heyecanı yaratmadı. Rus hava saldırıları videoları, Palmira harabelerinde yapılan konserler ve Suriyelilere sunulan yardımlar ile ilgili reklamlar artık durdu.

Bunlara rağmen, Suriye’deki Rus güçleri vatana dönmek konusunda hiçbir acele göstermiyor ve göreve ihtiyatlı bir şekilde devam edecektir. Ama (Le Monde) Fransız gazetesinin bir raporuna göre askeri zaferlerden sonra, Rusya’nın Suriye krizinden çıkamama korkusu vardır.

Ekim 2020 de (Krasnaya Zvezda) askeri gazetenin yayınladığı bir habere göre; Moskova, Tartus ve Hmeimim’deki askeri üslerinin desteğiyle Suriye arenasını kullanarak yeni askeri teçhizatı test etti, 500 general ve Rus pilotların 90% ı Suriye’de görev yaptı.

Jeopolitik konuya gelirsek, Rusya’nın kazancı tartışılmaz, Suriye’de aldığı rolüyle kendisi görmezlikten gelinmez ve büyük bir güç olduğunu yeniden ispat etti. Altı yıl boyunca Moskova, Suriye oyununda merkezi bir oyuncu olduğunu, aynı zamanda İran ve İsrail ile konuşabildiğini ve en önemlisi Batı’yı zor durumda bıraktığını kanıtladı. Ama 2018 den beri cephelerde göreli bir istikrar yaşandıktan sonra denklem daha karmaşık hale gelmeye başladı, Rusya’nın kendisini o alanda kaosun bir hakemi olarak gördü fakat çatışmayı çözmek ve farklı tarafların çatışan çıkarlarını düzeltmek için yeterli olmamaya başladı.

Rus Bilimler Akademisi, Avrupa ve Ortadoğu çalışmaları merkezinde direktör olan Aleksander Şomelin’e göre Suriye’de en etkili güçlerin (Rusya- İran- Türkiye) pozisyonu daha dengeli bir noktaya ulaştığı için koordineli bir şekilde hareket etmeliler, çünkü onlardan her birisi tek başına harekete kalkarsa diğer taraflara sorun yaratabilir veya genel durumun kötüleşmesine neden olabilir. Bunun örneği 2020 yılı başlarında görüldü, İdlib yakınlarında rejimin ilerlemesini durdurmak için Ankara, askeri kuvvetleri serbest bıraktığından beri Astana müzakere süreci sadece gerginliği azaltma aracı haline geldi.

Ortadoğu Enstitüsü’nde araştırmacı olan Maksim Sochkov’a göre Moskova’nın fazla taktiği yoktur çünkü gücü kullanmak artık tek çözüm değildir ve siyası araçların çoğu Esad’ın ellerinde. Bu, Rus müdahalesinde büyük bir paradokstur, Şomelin’e göre Esad hayatta kalmak için Rusya’ya ihtiyaç duyarken bu ilişki ters bir yön aldı ve şimdi Esad’ın bir alternatifi olmadığı bu süreçte Moskova Esad’a daha bağımlı olmaktadır. Suriye başkanı henüz tüm ülkeyi kontrolüne almamış olsa da öncede ona düşmanlık yapan ülkeler özellikle Körfez ülkeleri onunla yeniden bağ kurmaya çalışmaktadır. Bu da Esad’a Rus vesayetinden kurtarma fırsatı vermektedir. Şomelin şunu söylüyor: Moskova’nın Şam ile büyük bir hoşnutsuzluğu vardır çünkü Beşar Esad Rusya’nın çabalarını boşa çıkarmaktadır, bunun örneği: Birleşmiş Milletler’in sponsorluğuyla rejim, muhalefet ve sivil toplumdan bazı kişilerden oluşan anayasa komitesinin Suriye ana yasasından bir madde bile değiştirememesi, Şam’ın engelleme çabasından kaynaklanmaktadır. Şomelin şöyle devam etti: Rusya, Esad ile sıkışıp kalmış ve bu çıkmazdan kurtulmak için pek fazla çözüm olduğundan emin değilim.

Suriye topraklarında Rusya’nın varlığı -ne kadar maliyetli olsa da günlük 2.5 ile 4 milyon dolar arasındadır- kaçınılmaz olduğundan dolayı Tartus ve Hmeimim üslerini genişletecektir. Bu varlığın bedeli sadece maddiyat ile kalmamaktadır, kapsamlı olmayan verilere dayanarak Rusların can kaybı 117 ile 191 askerdir, bu rakamlara Kremlin tarafından varlığı tanınmayan Wagner şirketinin öldürülen paralı askerleri dahil değildir.

---