Ülkede hayati sektörlerde yer edinmeye yönelik son çabalarının çerçevesinde Rusya Suriye’nin Palmira antik kentinde bazı antik eserleri restore etmek için bir proje başlattı. Rusya’nın başlattığı bu proje Suriye yönetimiyle imzaladığı üç anlaşmanın bir parçası.

Bahsi geçen bu anlaşmaların ayrıntılarını şöyle özetleye biliriz;

Birinci anlaşma; Palmira antik müzesi ve içinde bulunan eserleri restore etmek amacıyla Saint-Petersburg kentinde yer alan Ermitaj müzesi ile Suriye’nin müzeler genel müdürlüğü arasında Kasım 2019’de imzalanan bir anlaşmadır.

İkinci anlaşmaya gelirsek; IŞİD tahribatından ve yönetimin bombalamasından dolayı antik kentte hasarlar oluşmuştu, bu hasarları üç boyutlu hale getirip değerlendirme, bilgi alışverişinde bulunmak ve Suriyeli kadroları eğitilmek amacıyla Rus Bilimler Akademisi ile imzalanan bir anlaşmadır.

Üçüncü anlaşma ise Palmira’daki Zafer Kemeri restore etmek için Kasım 2020’de Rus Taş sanayiler Konseyi ile imzalandı.

Rusya’nın ana çıkarı

Amerikan Al-Monitor web sitesinin bir raporuna göre Rusya’nın antik eserleri restore etmekle ilgilenmesi sadece kentin kültürel öneminden kaynaklanmıyor, bunun dışında kentin yakınında yer alan fosfat madenleri ve doğalgaz sahalarının olması. Dolasıyla Palmira Moskova’nın öncelliklerinin arasında yer alıyor.

Tedmür Haber Ağı direktörü olan Muhammed Hasan El-Ayid’den alıntı yaparak Al-Monitor, raporunda şunu aktardı ‘’yönetim güçleri şehri kontrol etmesi, Rus ve İran milislerinin kente girmesi ile kent arkeolojik kazıları merkezine dönüştü’’.

Rapora göre; tarihi eserleri restore etmekte tecrübe sahibi olmayan Rusya, restore süreci finanse etmek için verilecek fonu kontrolüne almak amacıyla Dünya’nın ilgisini Palmira’de yapıldığı yıkıma çekmek istiyor.

Moskova, UNESCO’da finans sağlayıp yeni yatırımlar yaparak imar yoluyla kenti ele geçirmeyi hedefleniyor.

Al-Monitor web sitesi raporunda ayrıca şu da eklenmiştir, gelecekte kendi ekonomik çıkarlarını hizmet etmek amacıyla Rusya Suriye’deki sektörlerin çoğunu kontrol etmeye çalışıyor.

Aynı zamanda turistik açıdan Palmira’nın önemli bir yer olması ve ülkede istikrar sağlanınca büyük projeleri başlama olasılığından dolayı Rusya şehir ve tarihi eserleriyle özel olarak ilgileniyor, bölgeyi ele geçirmek ve İran milislerinin önü kesmek amacıyla Rus ordusu Palmira antik kentinde askeri bir üs kurdu.

Ekonomik kazançları ele geçirmek

Al-Cısur araştırma merkezinde araştırmacı Wail Alwan’dan alıntı yaparak raporda bu konuşma da yer verdi: Rusya Suriye’deki ekonomik kazançları olasılığı yüksek olan tüm sektörleri elline geçirmeye çalışmaktadır. Bu sektörlerden en önemlileri ham madde kaynakları, imar ve turizm.

Alwan konuşmasına şöyle devam etti: Rusya Esad’ın savaşta zafer elde ettiğini, sosyal hayata istikrar getirdiğini, Suriye’de yatırım ve turistik projelerin yeniden canlandığını kanıtlamaya çalışmaktadır.

Alwan sözu şöyle sonlandırdı: Rusya İran’ı tarihi kentten uzaklaştırmaya çalışıyor çünkü İran milisleri antik eserleri çalıp Lübnan üzerinde tarihi eser kaçakçılığı yapmakta şu an bölgeyi kontrol eden Rusya, Tahran’ın tarihi eser kaçakçılığı operasyonlarını engellemeye çalışmaktadır.

Bahsetmemiz gerekir ki; Bel Tapınağı, Baalshamin Tapınağı, Zafer Kemeri yanı sıra kentin müzesinde sergilenen antik parçalar IŞİD tahribatına uğramıştı.

Terörist örgütü Tetrapylon’u (Dört Kapı) da yıkmıştı ve bu, Birleşmiş Milletler tarafından bir savaş sucu olarak tanımlandı.

Örgütün saklanan hücrelerini vurma bahanesiyle antik şehirdeki arkeolojik alanlarda Suriye’nin yönetim güçleri tarafından hedefe alındı.

---